NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu, göklerimizin en belirgin nesnelerinden biri olan Atbaşı Bulutsusu'nun yakınlaştırılmış bir kısmının bugüne kadarki en keskin kızılötesi görüntülerini yakaladı. Bu gözlemler, bölgenin karmaşıklığını benzeri görülmemiş bir mekansal çözünürlükle yakalayarak, "at yelesinin" tepesini veya bu ikonik nebulanın kenarını tamamen yeni bir ışıkla gösteriyor.
Webb'in yeni görüntüleri, Orion B moleküler bulutu olarak bilinen yoğun bir bölgenin batı tarafında, Orion ("Avcı") takımyıldızındaki gökyüzünün bir kısmını gösteriyor . Yaklaşık 1.300 ışıkyılı uzaklıkta bulunan ve Barnard 33 olarak da bilinen Atbaşı Bulutsusu , çalkantılı toz ve gaz dalgalarından yükseliyor .
Bulutsu çöken yıldızlararası madde bulutundan oluşuyor ve yakındaki bir sıcak yıldız tarafından aydınlatıldığı için parlıyor. Atbaşı'nı çevreleyen gaz bulutları çoktan dağıldı, ancak çıkıntılı sütun kalın malzeme yığınlarından oluşuyor ve bu nedenle aşınması daha zor. Gökbilimciler, Atbaşı'nın da parçalanmasına yaklaşık 5 milyon yıl kaldığını tahmin ediyor. Webb'in yeni görüntüsü, bulutsunun ayırt edici toz ve gaz yapısının üst kısmının aydınlatılmış kenarına odaklanıyor.
Atbaşı Bulutsusu, iyi bilinen bir fotoayrışma bölgesi veya PDR'dir. Böyle bir bölgede, genç, büyük yıldızlardan gelen ultraviyole (UV) ışık, büyük yıldızları çevreleyen tamamen iyonize gaz ile onların doğdukları bulutlar arasında çoğunlukla nötr, sıcak bir gaz ve toz alanı oluşturur. Bu UV radyasyonu bu bölgelerin kimyasını güçlü bir şekilde etkiler ve önemli bir ısı kaynağı görevi görür.
Bu bölgeler, yıldızlararası gazın çoğunlukla nötr kalacak kadar yoğun olduğu, ancak büyük yıldızlardan gelen UV ışığının nüfuzunu engelleyecek kadar yoğun olmadığı yerlerde oluşur. Bu tür PDR'lerden yayılan ışık, güçlü yıldız oluşumunun erken döneminden günümüze kadar galaksimizdeki ve evrendeki yıldızlararası maddenin evrimini yönlendiren fiziksel ve kimyasal süreçleri incelemek için benzersiz bir araç sağlar.
Yakınlığı ve neredeyse uçtan uca geometrisi nedeniyle Atbaşı Bulutsusu, gökbilimcilerin PDR'lerin fiziksel yapılarını, gaz ve tozun kendi ortamlarındaki moleküler evrimini ve aralarındaki geçiş bölgelerini incelemeleri için ideal bir hedeftir. Radyasyonun yıldızlararası maddeyle nasıl etkileşime girdiğini incelemek için gökyüzündeki en iyi bölgelerden biri olarak kabul edilir.
Webb'in MIRI ve NIRCam cihazları sayesinde, uluslararası bir gökbilimci ekibi ilk kez Atbaşı'nın aydınlatılmış kenarının küçük ölçekli yapılarını ortaya çıkardı. UV ışığı toz bulutunu buharlaştırdıkça, toz parçacıkları ısıtılmış gazla birlikte buluttan uzağa doğru sürüklenir. Webb, bu hareketi izleyen ince özelliklerden oluşan bir ağ tespit etti. Gözlemler aynı zamanda gökbilimcilerin tozun ışığı nasıl bloke ettiğini ve yaydığını araştırmasına ve bulutsunun çok boyutlu şeklini daha iyi anlamalarına da olanak sağladı.
Daha sonra gökbilimciler , bulutsu boyunca gözlemlenen malzemenin fiziksel ve kimyasal özelliklerinin evrimi hakkında fikir edinmek için elde edilen spektroskopik verileri incelemeyi planlıyor .
